24 / 52
22
Zdrowy uczeń
Trzy elementy odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych zębów u dzieci
w wieku szkolnym (jak również wcześniej i później). Są to: odpowiednia dieta,
dbałość o higienę jamy ustnej u dzieci oraz regularne wizyty kontrolne u dentysty.
dziecka
TEKST:
dr n. med. Maciej Mikołajczyk
Zdrowe zęby
C
ałość starań związanych z zachowaniem zdrowych zębów
u dzieci możemy wyobrazić sobie jako pewną stałą war-
tość wysiłku i poświęconego czasu, który trzeba spędzić
z dziećmi, aby w efekcie uzyskać ich zdrowe uzębienie. Można sobie
wyobrazić schemat, gdzie każdy z elementów to 33,3%wysiłku zwią-
zanego z uniknięciem próchnicy w zębach dziecka. Jeśli do któregoś
z elementów przyłożymy jako rodzice mniejszą wagę (na przykład
zamiast poświęcić 33% wysiłku poświęcimy 10%), spodziewajmy
się, iż więcej wysiłku będzie trzeba włożyć w pozostałe elementy.
1
Myjmy zęby naszym dzieciom
My, jako rodzice, odpowiadamy za czystość zębów naszych
dzieci. Jest to odpowiedzialność bezpośrednia, jako że więk-
szość badań wykazuje, iż dziecko do 6–8 roku życia nie ma szans
na staranne, samodzielne oczyszczenie swoich zębów. Do tego
wieku w tej czynności powinni pomagać mu rodzice. Nawet więc
jeśli uważamy, że „nasz” uczeń jest niebywale dojrzały i rozwinięty,
nie rezygnujmy z pomocy przy myciu zębów.
Każdy poranek i wieczór rozpoczynamy od samodzielnego mycia
zębów przez dziecko, chwaląc je i zachęcając do tego. Potem przej-
mujemy inicjatywę i sami doczyszczamy zęby dziecka, przy pomocy
jego szczoteczki. Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na zęby trzonowe
(z tyłu buzi) i powierzchnię zębów przy dziąsłach.
Minimalne wymagania co do częstości i czasu mycia zębów
mlecznych to 2 razy dziennie, rano i wieczorem. Trudno oceniać
czas mycia zębów, sprawny rodzić wyczyści wszystkie w ok. 30
sekund i też będzie dobrze, jeśli jednak nasze dzieci chętnie same
próbują myć zęby przez 5 lub 10 minut (czego życzę z całego
serca!), to zachęcajmy je do tego. W przypadku zębówmlecznych
nie można przesadzić z częstotliwością lub czasem ich mycia – to
im w niczym nie zaszkodzi.
Szczoteczka i pasta do zębów powinny być dostosowane
do wieku wielkością i ilością fluoru (w przypadku pasty). Można tu
zaufać producentom i kierować się po prostu tym, co jest napisane
na opakowaniu. Warto zwrócić tylko uwagę na odpowiednią ilość
pasty na szczoteczce – powinien to być „groszek” wielkości zielo-
nego groszka (lub paznokcia małego palca u dziecka).
Częstympytaniem jest zasadność stosowania u dzieci szczoteczek
elektrycznych, a nie ręcznych. Otóż oba rodzaje szczoteczek osią-
gną w buzi u dzieci te same efekty, czyli idealnie oczyszczone zęby.
Ale faktem jest, iż szczoteczka elektryczna pozwoli nam osiągnąć
ten efekt szybciej. Główka szczoteczki elektrycznej – bez względu
na to, czy jest to szczoteczka obrotowa czy też soniczna – wykonuje
o wiele więcej ruchów na sekundę, niż jesteśmy w stanie wykonać
szczoteczką manualną. Dzięki temu w trakcie mycia zębów dziecka
szczoteczka elektryczna wykona więcej ruchów i będzie bardziej
efektywna. Osobną kwestią jest akceptacja szczoteczki elektrycznej
przez dziecko – dla części dzieci odgłos jej pracy i wibracje będą
dodatkową atrakcją, a część dzieci będzie się tego bała – wówczas
po prostu trzeba pozostać przy szczoteczce manualnej.
2
Stosujmy dodatkowe zabiegi
czyszczące zęby u dzieci
Czasem konieczne (a zawsze wskazane) jest stosowanie
u dzieci dodatkowych środków higieny jamy ustnej. Do wyboru
mamy tutaj płyny do płukania buzi lub też nitki dentystyczne.
Są już dostępne płyny do płukania jamy ustnej przeznaczone
dla dzieci, ale korzyści z ich stosowania są trudne do ocenienia.
Za wystarczające można uznać staranne płukanie buzi przez
dziecko samą wodą, zarówno po myciu zębów, jak również
po każdym posiłku lub zjedzeniu słodyczy.
Na rozwój próchnicy u dzieci szczególnie narażone są boczne
ściany zębów, wmiejscu, gdzie stykają się one ze sobą – tam po pro-
stu najtrudniej dotrzeć jest szczoteczką (ta sama uwaga akurat
dotyczy również osób dorosłych – czyli rodziców uczniów). Warto
przeprowadzać u swoich pociech nitkowanie zębów – chociaż
jeden raz w tygodniu. U dzieci zaleca się przy tym wykorzysty-
wanie jednorazowych uchwytów na nitkę dentystyczną, zamiast
samej nitki ze względu na łatwiejsze czyszczenie między zębami.
3
Sprawdzajmy zęby naszych dzieci
Myjąc zęby dzieci, nie sposób nie wykorzystać okazji do zer-
knięcia do buzi i szybkiej oceny stanu uzębienia. Niepokój
powinny w nas wzbudzać wszelkie odstępstwa kolorystyczne
na powierzchni zębów. Wizyta kontrolna u dentysty będzie dobrym
pomysłem, jeśli dostrzeżemy na powierzchniach żujących zębów
ciemne plamki lub nawet kropki. Oznaką próchnicy mogą być też
białawe plamy na powierzchni szkliwa, zwłaszcza jeśli występują
w okolicy, w której ząb „wyrasta” z dziąsła.
Obserwując uważnie ząbki naszych dzieci, możemy dostrzec białawe
plamki na szkliwie, które pokazują się na nim rano, gdy dziecko spało
z otwartymi ustami. Jeśli plamki znikają po pewnym czasie, nie trzeba
Wyzwanie dla rodziców