37 / 49
36
U dietetyka
Zasada 1.
Pilnujmy ilości i regularności spożywanych posiłków!
Dziecko, podobnie jak osoby dorosłe, powinno spożywać
4–5 posiłków na dobę. Śniadanie małego ucznia powinno pokry-
wać około 20–25% dobowego zapotrzebowania na energię. Obiad,
z kolei około 30–35%, a kolacja około 20%. Pozostałą część energii
należy uzupełnić z drugim śniadaniem i/lub podwieczorkiem.
Bardzo ważne jest także, by posiłki spożywane były w regular-
nych 3–4 godzinnych odstępach, dzięki czemu możliwe będzie
utrzymanie glukozy we krwi na stałym poziomie, co zapobiegnie
poczuciu znużenia i zmęczenia. Dziecko nie odczuje też obniże-
nia poziomu koncentracji.
Zasada 2.
Postawmy na świeże warzywa i owoce!
Poszczególne posiłki powinny obfitować w warzywa, poda-
wane zarówno na surowo, jak również gotowane (najlepiej na
parze), owoce, produkty z pełnego ziarna, np.: pieczywo z mąki
razowej, kasze, w tym: gryczane, jęczmienne, jaglane, maka-
rony razowe, żytnie czy nieoczyszczone ryże. Dopiero w dalszej
kolejności powinno znaleźć się mleko i produkty mleczne oraz
chude mięso. Natomiast zapotrzebowanie na tłuszcze powinno
być pokryte przez dodatek do diety dziecka olejów roślinnych,
np. lniany, rzepakowy, a także niewielkiej ilości masła oraz ryb.
Zasada 3.
Wzbogaćmy dietę w niezbędne witaminy i składniki
mineralne!
W okresie intensywnego wzrostu i rozwoju dziecka w wieku
wczesnoszkolnym oprócz dostarczenia należnej ilości podsta-
wowych składników pokarmowych jak: białka, tłuszcze i węglo-
wodany, bardzo ważne jest także, by zadbać o odpowiednią
podaż witamin i składników mineralnych, z których na pierwsze
miejsce wysuwa się między innymi wapń. Najlepszym jego źró-
dłem będzie chciażby wspomniane powyżej mleko i przetwory
mleczne podawane pod postacią serów twarogowych, żółtych
czy jogurtów naturalnych. Te ostatnie mają istotne znaczenie,
ponieważ są także źródłem bardzo ważnych baketrii probio-
tycznych zasiedlających mikroflorę przewodu pokarmowego,
korzystnie wpływających na układ trawienny oraz odporno-
ściowy. Dobór produktów mlecznych dla dziecka należy bar-
dzo uważnie rozważyć, gdyż przeważająco duża grupa serków
twarogowych, jogurtów pitnych oraz jogurtów owocowych jest
źródłem ogromnej ilości cukru, a co gorsza także syropu gluko-
zowo-fruktozowego, a nie wapnia czy probiotyków.
Bardzo istotne jest także dostarczenie należnej ilości witaminy D.
Głównym jej źródłem w diecie są ryby, szczególnie ryby morskie,
które jednocześnie uzupełnią dietę przedszkolaka w tłuszcze
nienasycone omega-3 i omega-6. Wykluczając ryby z codziennej
diety, niemożiwe będzie pokrycie zapotrzebowania na tę wita-
minę. Bez względu na obecność ryb w diecie i tak uznaje się za
konieczne włączenie suplementacji witaminą D w okresie od
września do kwietnia w dawce 600–1000 IU/d (15,0–25,0 μg/d).
W miesiącach letnich, jeśli jest zapewniona synteza skórna tej
witaminy, suplementacji można zaprzestać.
Zasada 4.
Pamiętajmy o ilości i jakości wypijanych płynów!
Dostępnych jest bardzo wiele napojów, które przyciągają
uwagę dziecka kolorowym opakowaniem czy interesującą
reklamą telewizyjną. Należy być świadomym, iż bardzo duża
ich część jest źródłem cukru, syropu glukozo-fruktozowego,
a nawet wzmacniaczy smaku i konserwantów. Głównym
napojem w diecie dziecka powinna być woda mineralna,
w odniesieniu do której polskie normy żywności i żywienia
określają, że dziecko w wieku wczesnoszkolnym powinno
wypijać jej 1750 ml/d. Prócz wody codzienne nawodnienie
można uzupełnić poprzez podawanie dziecku lekkich herbat
owocowych (wyłączając granulowane, słodkie i aromatyzo-
wane) czy ziołowych oraz ewentualnie świeże soki wyciskane
z owoców i warzyw.
Podsumowując, należy podkreślić, że właściwa dieta dziecka
to przede wszystkim najlepsza inwestycja w jego zdrowie.
dr Karolina Łagowska
Bibliografia:
1. Kostecka M., Prawidłowe żywienie dzieci w wieku wczesnoszkol-
nym jako niezbędny element profilaktyki chorób cywilizacyjnych.
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 2, 208–213.
2.
www.izz.waw.pl.3. Platta A., Martul A., Ocena wiedzy rodziców w zakresie wpływu nie-
prawidłowych zachowań żywieniowych na rozwój otyłości prostej
u dzieci. Bromat. Chem. Toksykol – XLV, 2012, 3, 1087–1091
.
Pamiętaj!
Nie należy natomiast zapominać, że źródłem wapnia
mogą być także różne rodzaje mleka roślinnego, np.:
sojowe, migdałowe czy ryżowe, oraz warzywa: brokuły,
szpinak czy brukselka, orzechy i ziarna: orzechy włoskie,
migdały, nasiona słonecznika. Stanowią one doskonałą
alternatywę dla dzieci cierpiących na popularne wwieku
dziecięcym alergie na białka mleka krowiego lub też dla
dzieci karmionych dietą wegetariańską bądź wegańską.
iętaj!