Życie Szkoły

k ą c i k m a ł e g o o d k r y w c y

www.zycieszkoly.com.pl

Fot. 1

z kwasowością. Wywar z liści kapusty jest więc niczym innym

jak testem na kwasowość. Barwniki zawarte w liściach kapu-

sty inaczej zmieniają się pod wpływem kwasu, a inaczej pod

wpływem zasady. I obojętnie jakiego kwasu byśmy dodali, to

zawsze zmienią barwę na czerwoną. Dodanie natomiast do-

wolnej substancji o charakterze zasadowym zawsze spowo-

duje zmianę barwy wywaru z niebiesko oletowej na zieloną.

I już wszystko jasne, dlaczegomarynowana czerwona kapusta

nie jest oletowoniebieska, ale czerwona. Dlatego że do ma-

rynowania używa się octu, czyli roztworu kwasu.

A to ciekawe...

Wykorzystując opisany wyżej eksperyment, możnawyprodu-

kować magiczny papier. Wystarczy nasączyć papier dobrze

chłonący wodę wywarem z czerwonej kapusty i go wysu-

szyć. Potemmożna przystąpić do niezwykle efektownego

malowania, zanurzając pędzle – zamiast w farbach – w so-

ku z cytryny, soku pomarańczowym, occie, wodnym roz-

tworze proszku do prania czy sody oczyszczonej. Farby jak

za dotknięciem czarodziejskiej różdżki same pojawią się na

papierze. Kolory będą uzależnione od odczynu substancji,

w której zostaną zamoczone pędzle.

Testowanie po indyjsku

Dość pospolita indyjska przyprawa o nazwie kurkuma

może znakomicie posłużyć małym odkrywcom do spraw-

dzenia, czy dany roztwór jest kwaśny, czy też nie.

Do eksperymentu należy przygotować:

1 łyżeczkę kurkumy;

filiżankę wody;

ocet;

wodny roztwór sody do picia;

łyżkę;

płaski talerz;

paski bibuły.

Do liżanki z wodą należy wsypać łyżeczkę kurkumy i ca-

łość dobrze wymieszać. Następnie paski bibuły zanurzyć

na minutę w otrzymanej cieczy, wyjąć je i odłożyć na talerz

do wyschnięcia. W ten sposób dzieci otrzymają papierowe

wskaźniki kwasowości roztworu, za pomocą których zbada-

ją przygotowane roztwory.

Co zauważą mali odkrywcy?

Po zanurzeniu w occie bi-

buła zabarwi się na kolor żółty, a w roztworze sody do picia

– na kolor czerwonobrązowy.

Jak to wyjaśnić?

Barwnik zawarty w kurkumie inaczej re-

aguje na kwas, a inaczej na inne substancje. W środowisku

kwaśnym zawsze zabarwi się na żółto. Na razie takie wyja-

śnienie wystarczy.

Tajemnice marchewki

Warzywo to, chętnie spożywane w różnej postaci, podob-

nie jak kapustama swoje tajemnice, które warto odkryć. Moż-

na obrać i zjeść samąmarchewkę, alemożna też przygotować

z niej surówkę, odpowiednio przyprawiając i tym samymuła-

twiając przyswajanie przez organizm zawartych w niej waż-

nych składników.W jakimcelu do surówek jarzynowych dodaje

się olej? Czy tylko do poprawienia smaku? Odpowiedź pozna-

ją odkrywcy po przeprowadzeniu kolejnego eksperymentu.

Potrzebne będą:

2–3 marchewki;

tarka;

obieraczka do warzyw;

2 szklanki;

3/4 szklanki wody;

3/4 szklanki oleju (o jasnej barwie);

łyżka.

Marchewki należy umyć, obrać ze skórki i zetrzeć na tarce.

Starte warzywa rozdzielić po równo na dwie części i włożyć

do przygotowanych szklanek: jedną część do szklanki z wo-

dą, a drugą do szklanki z olejem. Wymieszać łyżką zawartość

każdej ze szklanek i odstawić na kilkanaście minut (fot. 2).

Co się okaże?

Zarówno woda, jak i olej zabarwią się na

kolor pomarańczowy pod wpływem barwnika zwanego

karotenem, znajdującego się w marchwi. Jednakże woda

zabarwi się bardzo delikatnie, a olej nabierze intensywnej

pomarańczowej barwy.