Życie Szkoły

ŻYCIE SZKOŁY

STYCZEŃ 2015

Czy to

wstyd się

wstydzić?

mocje takie jak wstyd, duma, poczucie wi-

ny i zakłopotanie należą do grupy

emocji samoświadomościowych.

W porównaniu z podstawowymi emo-

cjami, takimi jak radość, złość, strach

i smutek, pojawiają się one dość późno

w rozwoju dziecka, bo dopiero mię-

dzy drugim a trzecim rokiem życia.

Do wystąpienia uczucia wstydu

konieczny jest pewien poziom roz-

woju poznawczego i społecznego,

który pozwala dziecku rozumieć sytu-

acje społeczne oraz to, że istnieją normy

i zasady postępowania. Istotnym czynni-

kiem jest tutaj rozwój poczucia własnego „ja”,

świadomość, że jest się odrębną jednostką oraz że

inne osoby mogą nas obserwować, oceniać

i coś o nas myśleć.

Dzięki procesowi wychowania i so-

cjalizacji dziecko poznaje, jakie za-

chowania są właściwe, a jakie nie.

Kształtuje się też świadomość tego,

że pewne zachowania mogą wzbu-

dzać aprobatę lub dezaprobatę ze

strony dorosłych. Wraz z dalszym

rozwojem poznawczym i społecznym

dzieci stopniowo uwewnętrzniają normy

i standardy zachowania oraz zgodnie z nimi

zaczynają same siebie oceniać. Kiedy więc dziecko

Zwykle w każdej klasie znajdzie się uczeń, który swoim zachowaniem zwraca

uwagę otoczenia, jest np. wyjątkowo hałaśliwy czy żywiołowy. Jeśli dziecko takie

ma trudności, nauczyciele i rodzice szybko to dostrzegają i podejmują odpowiednie

działania, by mu pomóc. Jednak w klasie możemy też spotkać ucznia, który siedzi

cicho jak mysz pod miotłą i stara się w ogóle nie zwracać na siebie uwagi. Choć dorośli

często mówią, że z nieśmiałości się wyrasta, nie należy bagatelizować jej przejawów

u uczniów i warto jak najwcześniej im pomóc.

Problem powstaje

wtedy, gdy niektóre

cechy wstydu, takie jak

jego częstość, natężenie

i czas trwania, stają się

dysfunkcjonalne i negatywnie

wpływają na aktywność

dziecka.

p s y c h o l o g i a w s z k o l e

Problem nieśmiałości

i zawstydzenia u dzieci

Rubryka

specjalna