Życie Szkoły

ŻYCIE SZKOŁY

STYCZEŃ 2015

Siedem typów

inteligencji

nteligencja – rozumiana jako zdolność do rozwiązy-

wania konkretnych zadań – zrobiła w ciągu stu lat od

chwili jej zde niowania oszałamiającą karierę Jednak

Gardner stwierdził, że de nicja inteligencji jest niepełna

i w praktyce dyskryminuje osoby o uzdolnieniach innej na-

tury, aniżeli te najwyżej cenione we współczesnej kultu-

rze zachodniej.

Zamiast IQ

Wmiejsce klasycznego ilorazu inteligencji Gardner wpro-

wadził aż siedem różnych kategorii inteligencji, spośród

których dwie obejmują to, co było za nią dotąd uważane,

czyli umiejętności językowe oraz matematyczno-logiczne.

Pozostałe to kompetencje, które są niezbędne nie tyle po

to, by odnieść szkolny sukces, ile po to, by poradzić sobie

w dorosłym życiu, a nawet robić karierę w wysoko cenio-

nych zawodach, takich jak sport, twórczość artystyczna

czy polityka. Oprócz dwóch wyżej wymienionych katego-

rii inteligencji są nimi według Gardnera także: inteligencja

przestrzenna, cielesno-kinestetyczna, muzyczna, interper-

sonalna i intrapersonalna.

Zestaw inteligencji wielorakich nie jest przypadkowy. Wy-

znaczając takie a nie inne kategorie, Gardner kierował się

bowiem kilkoma przesłankami, z których decydująca była

neurobiologiczna – każda z tych inteligencji zawiadywana jest

przez konkretny obszar w mózgu. Każda z nich może zostać

utracona bez dużej szkody dla pozostałych i każda może funk-

cjonować w stopniu bardzo wysokim przy obniżonych war-

tościach pozostałych, co zaobserwować można u sawantów

– osób upośledzonych, prezentujących jednak genialne

zdolności w jednej dziedzinie, np. muzyce czy matematyce.

Inteligencja matematyczno-logiczna

Jest to kategoria, która najbardziej intuicyjnie kojarzy się

z inteligencją, gdyż właśnie ona jest niezbędna do tego, by

świetnie radzić sobie z większością zadań stawianych przed

współczesnym uczniem. To właśnie dzięki niej dzieci rozwią-

zują zadania matematyczne, rozumieją chemię, fizykę czy

procesy zachodzące w ludzkim organizmie. Jej poziom do-

brze pozwala przewidzieć sukcesy szkolne dziecka. Osoby

o wysokiej inteligencji matematyczno-logicznej z łatwo-

ścią odnajdują rozwiązania abstrakcyjnych problemów,

a rozumowanie oparte o tę kompetencję często odbywa się

w sposób niewerbalny, nierzadko nawet poza świadomo-

ścią. Rozwiązania po prostu pojawiają się jako przebłyski

wiedzy, której wyjaśnienie przychodzi dopiero po chwili.

Inteligencja językowa

Druga z kategorii w sposób oczywisty powiązana

z umiejętnościami szkolnymi – najwyższy jej poziom pre-

zentują poeci, jednak składają się na nią umiejętności ta-

kie, jak rozumienie tekstu, umiejętność jego tworzenia,

a także talent do nauki języków obcych. Jak widać, jest to

kolejny zestaw kompetencji faworyzowanych we współ-

czesnej szkole – wysoki jej poziom pozwala przewidzieć

osiągnięcia we wszystkich przedmiotach humanistycznych

bazujących na posługiwaniu się językiem. Co ciekawe, nie

gwarantuje on jednak komunikatywności w rozmowie czy

Trzydzieści lat temu Howard Gardner na podstawie wieloletnich

badań interdyscyplinarnych, obejmujących badania zarówno

geniuszy, jak i osób upośledzonych, autystyków, a także dzieci

o zaburzonych umiejętnościach uczenia się – wysunął teorię,

która wywróciła dotychczasowe spojrzenie na iloraz inteligencji.

p s y c h o l o g i a w s z k o l e

Rubryka

specjalna