Życie Szkoły

www.zycieszkoly.com.pl

też podczas wystąpień publicznych, czego dowodem jest

funkcjonowanie dzieci z zespołem Aspergera, które pre-

zentują szeroki zakres słownictwa i świetnie radzą sobie

z posługiwaniem się językiem, jednak nie potra ą dostoso-

wać go do rozmówcy, a także mają kłopot z postawieniem

się w jego położeniu – umiejętności te są bowiem częścią

składową inteligencji interpersonalnej.

Inteligencja przestrzenna

Ten rodzaj inteligencji wiąże się z funkcjonowaniem

w przestrzeni – osoby obdarzone jej wysokim poziomem

mogą świetnie orientować się w otoczeniu, korzystać z map,

a nawet samemu je tworzyć. Jest ona również niezbęd-

na dla wszystkich artystów, których twórczość wiąże się

ze sztukami wizualnymi, takimi jak malarstwo, czy rzeźba.

Jest ona potrzebna lotnikom czy nawigatorom, a nawet

zawodowym kierowcom. Mimo to we współczesnej szko-

le umiejętności z nią związane nie są cenione, a ona sama

nie jest u dzieci w sposób celowy rozwijana.

Inteligencja cielesno-kinestetyczna

Ta kompetencja pozwala sprawować kontrolę nad ru-

chami ciała – niezbędna jest dla sportowców, tancerzy, ak-

torów czy muzyków, których sukces uzależniony jest od

świadomości własnego ciała i umiejętności panowania nad

nim. Jest ona zatem niezwykle istotna także dla lekarzy

specjalizujących się w chirurgii czy nawet dla osób upra-

wiających wiele zawodów technicznych, których przed-

stawiciele potrzebują precyzji ruchów. Mimo szerokiego

zapotrzebowania na osoby sprawne nie jest to obszar roz-

woju traktowany wystarczająco poważnie. O precyzję ru-

chów dba się bowiem tylko w zakresie, w jakim potrzebna

jest ona do opanowania odręcznego pisma.

Inteligencja muzyczna

Związana jest ze zrozumieniem muzyki, a także z tech-

nicznymi umiejętnościami, takimi jak rozróżnianie barwy

i wysokości dźwięków czy długości ich trwania. Obej-

muje też zdolność do tworzenia muzyki. Wprowadzenie

kategorii inteligencji muzycznej jest istotne, gdyż po-

zwala na uniknięcie podziału na osoby posiadające talent

muzyczny i nieposiadające go, umieszczając związane

z nim kompetencje na pewnej ciągłej skali. Takie spojrze-

nie pozwala dostrzec, że każda osoba ma możliwości, by

w pewnym stopniu muzycznie się rozwijać, nawet jeżeli

nie doprowadzi jej to do poziomu wirtuoza czy genial-

nego kompozytora.

Inteligencja interpersonalna

W kategorii tej mieści się mniej więcej to, co powszechnie

znane jest pod nazwą inteligencji emocjonalnej. Decydu-

je ona o tym, jak dana osoba potra odnaleźć się w sytua-

cjach społecznych, jak je interpretuje, a także na ile potra

wczuć się w położenie innych. Jest to kategoria inteligencji,

która potrzebna jest w bardzo wielu zawodach – począwszy

od nauczyciela, przez lekarzy, aktorów, na politykach koń-

cząc. Jej rozwój zazwyczaj jest zaniedbywany kosztem zwięk-

szania kompetencji myślenia logicznego czy posługiwania

się językiem, mimo że one same bardzo często okazują się

mało przydatne czy po prostu niemożliwe do zastosowania

podczas rozwiązywania realnych problemów.

Inteligencja intrapersonalna

Ostatnią z siedmiu inteligencji określić można mianem

wglądu – świadomości samego siebie i umiejętności anali-

zowania i opisu własnych stanów wewnętrznych. Decyduje

ona o umiejętności rozpoznawania własnych emocji i pano-

wania nad nimi. Dzięki niej jednostka może stworzyć reali-

styczny obraz samego siebie – posiada świadomość swych

mocnych i słabych stron, zna własne pragnienia i potrzeby.

Nowa wizja szkoły

Przyjęcie teorii inteligencji wielorakich i wypływających

z niej implikacji musi mieć ogromne znaczenie dla wizji szko-

ły i roli nauczyciela. W pierwszej kolejności szkoła musiałaby

otworzyć się na różne typy inteligencji, nie faworyzując żad-

nego z nich. Po drugie, nauczyciele musieliby z dostarczycieli

wiedzy zamienić się w mentorów, którzy trafnie potra liby

ocenić poziom poszczególnych inteligencji, wspierając roz-

wój tych, do których uczeń wykazuje szczególne predyspozy-

cje, a jednocześnie nie zaniedbując tych, których poziom jest

u niego niższy. Sukces w życiu uczniów prawie nigdy nie

jest uzależniony od jednego typu inteligencji i tylko szero-

ki rozwój pozwala mu wybrać zawód, w którym będzie miał

możliwość rzeczywistej realizacji. Co nie mniej ważne, wspie-

ranie różnych inteligencji zwiększa różnorodność wśród kom-

petencji uczniów opuszczających szkolne mury i pozwala

każdemu z nich, niezależnie od tego, w jakim kierunku po-

stanowi się rozwijać, czuć się równie wartościowym. Byłoby

to działanie szkoły w kierunku prawdziwego wyrównywania

szans, nie poprzez uni kację, lecz dywersy kację uwzględ-

niającą potrzeby zarówno człowieka, jak i rynku pracy.

Natalia i Krzysztof Minge

Psychologowie prowadzący Poradnię psychologiczną Hipokampus,

autorzy książek,

m.in

Domowe przedszkole. 365 zabaw z dzieckiem.

p s y c h o l o g i a w s z k o l e